Jaap Stam
Jaap Stam voetbalde in zijn jeugd bij DOS Kampen. Als jongetje – hij had drie zussen, geen broers – was Jaap altijd op het voetbalveld te vinden. Met Henry van der Vegt, die later bij Udinese zou spelen, maar juist op het moment dat Jaap Stam naar Italië verkaste moest stoppen vanwege hartritmestoornissen, speelde hij duizenden keren één-tegen-één partijtjes. Ook op zondag werd er – stiekem, de Kampenaren vonden het maar niks – gespeeld. Voetbal was alles voor Jaap, hoewel hij ook graag aan oude televisies en radio’s knutselde. Hij koos als schoolopleiding voor de MTS, richting elektrotechniek.
Het geboortejaar 1972 bracht een bijzondere lichting voort voor DOS Kampen. Jaap Stam, Henry van der Vegt en Gerald van den Belt zouden alle drie een profcarrière tegemoet gaan. Jaap Stam kreeg de bijnaam Briegel, omdat hij al op jonge leeftijd met zijn onverzettelijkheid bijna alle duels won en in zijn spel simpel en effectief was, net zoals de Duitse boerenzoon en Nationalspieler. Ook onderscheidde hij zich met zijn enorme loopvermogen. Het altijd-willen-winnen, dat veel topsporters kenmerkt, was bij hem al vroeg zichtbaar.
Tijdens zijn eerste profjaren speelde trainer Theo de Jong een belangrijke rol. Deze haalde Jaap naar FC Zwolle, waar Henry van der Vegt ook speelde, evenals Henk Timmer en Bert Konterman. De Jong nam hem een jaar later mee naar SC Cambuur, dat toen in de Eredivisie speelde. Twee jaar later werd De Jong trainer van Willem II met Jaap Stam als verdediger en Henry van de Vegt als aanvallende middenvelder.
Na een half jaar bij Willem II te hebben gevoetbald werd Jaap Stam ingelijfd bij PSV, waar Dick Advocaat trainer was. Advocaat bracht hem bij dat je als verdediger niet te pas en te onpas naar voren moest stormen en dat de schoonheid van een defensieve speler in diens soberheid schuilt. In Eindhoven werd hij landskampioen en won hij de KNVB beker. In 1997 werd hij verkozen tot Voetballer van het jaar door de spelersvakbond VVCS.
In 1996, toen hij nog bij Willem II speelde, werd Jaap Stam door Guus Hiddink bij Oranje gehaald. Hij ging mee naar het Europees kampioenschap in Engeland, maar speelde niet tijdens het desastreus (Davids incident) verlopen toernooi. In de aanloop naar het Wereldkampioenschap in Frankrijk was Jaap Stam een vaste waarde in het centrum van de verdediging naast Frank de Boer. De Boer kon schitteren omdat Stam heel goed één op één kon spelen, waardoor een extra mannetje op het middenveld gecreëerd werd. Bij het Nederlands Elftal maakte Stam deel uit vanj een vriendenclubje, waartoe ook Arthur Nieman (‘de Tuur’), Marc Overmars en Pierre van Hooijdonk behoorden. Stam speelde 63 wedstrijden voor Oranje en maakte drie EK’s en één WK mee. Hij speelde zijn laatste interland op 30 juni 2004 tegen Portugal tijdens het EK 2004.
Twee jaar speelde Stam voor PSV totdat Manchester United, dat al lang aan hem had getrokken, de verdediger overnam voor liefst 34 miljoen gulden. In een topclub als Manchester United gold wel degelijk het cliché dat iedereen zo goed is als zijn laatste wedstrijd. De concurrentie was groot. Maar het gegeven dat je je altijd toto het uiterste moest dwingen om de dingen die je doet, goed te doen, lag Jaap Stam. Van jongs af aan bezat hij deze instelling. Juist hierdoor kon hij de bliksemsnel afgelegde weg naar de internationale top ook aan. Met Manchester United won hij in het seizoen 1998-199 het landskampioenschap, de FA Cup en de Champions League. Ook werd hij gekozen tot beste verdediger van Europa. Sir Alex Ferguson verkocht Stam in 2001 aan Lazio Roma. Er was veel geld mee gemoeid: 56 miljoen gulden. Dit was ook de reden van de verkoop, de club kon het geld goed gebruiken. Ferguson zegt er achteraf toch spijt van te hebben gehad.
Stam zag op tegen het spelen in Italië. Vielen de aanvallers niet voortdurend op de grond en simuleerden ze niet steeds blessures? Daar kwamen nog de trainingskampen bij. Hij kwam het liefst een paar uur voor de wedstrijd naar het stadion, zoals ook in Engeland gebruikelijk was. En de overdreven adoratie van het publiek voor voetbalsterren, en het sterrengedrag van de spelers was aan hem niet besteed. Toch zou hij vijf seizoenen in Italië spelen, waarvan drie bij Lazio Roma(2001-2004) en twee bij AC Milan(2004-2006). Bij AC Milan maakte hij deel uit van een topteam onder trainer Ancelotti. In de verdediging speelde hij naast Paolo Maldini. Ook Clarence Seedorf was een teamgenoot met wie hij goed kon opschieten. Teleurstellend was de verloren Champions League finale in 2005 in Istanbul tegen Liverpool. Na een 3-0 voorsprong uit handen te hebben gegeven, trok AC Milan aan het kortste eind in een strafschoppenserie.
Jaap Stam is wars van kapsones, van dikdoeners moet hij niets hebben. Niet dat hij zijn afkeer vaak verbaal uitte, een blik was voldoende. In de opgeklopte voetbalwereld was de eenvoud van Jaap Stam een verademing. Van speciale sportvoeding wilde hij niet weten, op boerenkool met worst kon hij uitstekend voetballen.
Tot ieders verrassing koos Jaap Stam niet voor PSV bij zijn terugkeer naar Nederland, maar voor Ajax. Hij raakte echter geblesseerd en kwam met pijn en moeite weer terug. De mededeling op29 oktober 2007 dat hij per direct ging stoppen kwam totaal onverwacht, maar was achteraf verklaarbaar. Stam kreeg, inmiddels 34 jaar, het gevoel dat hij niet meer voor honderd procent meekon. Wel voor tachtig of negentig procent, maar dat was te weinig voor Jaap. Daar kon hij geen genoegen mee nemen. Stam kreeg op zaterdag 26 juli 2008 een afscheidswedstrijd aangeboden in het nieuwe stadion van zijn eerste betaald voetbalclub, FC Zwolle. Het Ajax-team speelde daarin tegen een team met allerlei spelers waar Stam samen mee heeft gespeeld bij zijn voormalige clubs. Tal van grote namen waren hierbij aanwezig.
Jaap Stam is getrouwd met Ellis en heeft vier kinderen. Bij DOS Kampen is er een tribune naar hem vernoemd en hij heeft een eigen herdenkingssteen op het Oude Raadhuisplein te Kampen. Tussen 1997 en 2000 was Jaap Stam wekelijks te zien in het Veronica-programma De Regenjas van Harry Vermeegen. Sinds het seizoen 2010/2011 is hij assistent-trainer bij FC Zwolle.
Tekst: Redactie van deze website
Zie ook Canon van Kampen
Geboren: | 17-07-1972 Kampen | |
Publicaties: | Literatuur: - Jaap Stam : hard tegen hard. Utrecht : Het Spectrum, 2009 - Adieu Jaap! : Zaterdag 26 juli 2008, afscheidswedstrijd Jaap Stam. Hattem : Jupijn, 2008 - Henk Wageman. Gewoon Jaap. Hattem : Jupijn, 2008 Zie ook Wikipedia | |
Laatst bijgewerkt op: | 22-04-2014 |