Ton (in Ootmarsum Toon genoemd) Schulten werd in 1938 in Ootmarsum geboren in een katholiek gezin met zes kinderen. Zijn vader was bakker. Ton kon goed tekenen en schilderen en besteedde daar na schooltijd ook vele uren aan. Als zestienjarige volgde hij enige tijd de priesteropleiding in Oudenbosch. Het werd hem daar verboden te tekenen of te schilderen. De fraters duldden geen tegenspraak, voor Ton reden om met de opleiding te stoppen.

Hij ging, jong als hij was, werken als etaleur bij Vroom & Dreesmann in Enschede en volgde in deze plaats tegelijkertijd de avondopleiding aan de AKI. In 1962 studeerde hij cum laude af in de richting grafisch ontwerper en vormgever. Een jaar eerder was hij aangenomen bij reclamebureau De Zuil, dat toen al een behoorlijke status had met bedrijven als Friesche Vlag, Bolletje, California, Schuttersveld, Grolsch, Miele etc. in portefeuille. In 1965 trouwde Schulte met onderwijzeres Ank Lammerink uit Reutum. Met collega Henk van Mierlo begon hij het reclamebureau Createam. Vooral zakelijk liep het na verloop van tijd niet goed, zodat hij in 1976 weer opnieuw begon, ditmaal helemaal voor zichzelf. Dat wil zeggen, zijn vrouw nam de zakelijke honneurs waar. In 1983 kreeg hij Jan Okkinga als compagnon en veranderde de naam van het bureau in S & O. De zaken gingen goed en het aantal medewerkers liep op tot 35, maar aan zijn grote hobby, schilderen, kwam Schulten niet meer toe.

In 1989 besloot hij zijn aandeel in de zaak te verkopen en zich geheel toe te gaan leggen op het schilderen. Aanvankelijk bestaat zijn werk uit abstracte en grafische schilderijen. Het was een gok. Weliswaar kon hij het dankzij de opbrengsten uitverkoop best een tijdje uitzingen, maar zekerheid had hij niet. De naam die hij met zijn bureau had opgebouwd, vormde geen garantie voor succes in zijn kunstenaarschap.

In oktober 1991 leidde een zwaar verkeersongeval op Tenerife tot een keerpunt in zijn leven. De huurauto waarin Ton en zijn vrouw samen met een bevriend echtpaar reden, werd geschept door een andere auto met dronken discogangers. Schultens vriend kwam om het leven, zijn vrouw raakte zwaargewond en zelf zweefde hij tussen leven en dood. Later zou hij in interviews melding maken van de ''bijnadoodervaring'', die hij in het ziekenhuis op Tenerife beleefde.

Die ervaring krijgt grote invloed op zijn werk en zijn leven. Zijn schilderijen worden kleurrijker en figuratiever. Hij ontwikkelt een expressionistische stijl, die doet denken aan het kubisme en bouwt zijn composities op vanuit brede verticale banen. Het Twentse (coulissen)landschap vormt daarbij een belangrijke inspiratiebron. Op dat glooiende Twentse landschap heeft hij overigens dagelijks uitzicht, want hij woont op een prachtige stek, het voormalig bezit van de Enschedese textielfamilie Stroink, op de Kuiperberg. Vandaar kan hij vele kilometers in de omtrek kijken. De landschappen die hij schildert lijken enigszins op elkaar, maar hij kopieert niet. Er zijn telkens veranderingen te zien qua kleurgebruik, vlakverdeling en lichteffecten. Zijn werk wordt grif verkocht, ook in het buitenland. Na het ongeluk is hij ook anders in het leven gaan staan. Een optimist was hij al, en gelovig ook. Het instituut kerk zegt hem niet zoveel, en hij heeft niets tegen andere religies, maar het rooms-katholisme met de Gregoriaanse missen blijft hem aanspreken. ''Het lijkt me zo eenzaam om te moeten leven zonder de overtuiging dat er een God is'', zegt hij in een interview. Ook zijn instelling is na het ongeluk veranderd. Hij kent meer gedrevenheid, perfectionisme en discipline. Hij werkt veel, vooral ook 's nachts. In principe elke dag.

Gelukkig voor hem hoeft hij zich niet bezig te houden met de zakelijke aspecten van zijn werk. Op dat gebied wordt alles geregeld door zijn vrouw. Zij is ook verantwoordelijk voor de aankoop van enkele panden in Ootmarsum, waarvan er een wordt ingericht als galerie en een als museum. In het museum, dat in 1997 werd geopend, hangt veel eigen werk, maar Schulten heeft oog voor jong talent en mede-kunstenaars, die volgens hem meer aandacht verdienen en die hij waar mogelijk ondersteunt.

De stijl waarin Schulten zijn landschapsmozaieken, maar later ook stadsgezichten en ander werk, schildert krijgt de aanduiding Consensisme. Zijn stijl wordt wel vergeleken met die van de Duits-Amerikaanse kunstenaar Lyonel Feininger (1871-1956). De term Consensisme echter is voor het werk van Schulten bedacht door de kunstcriticus Harmut Rau en is afgeleid van het Latijnse consensus, dat harmonie of overeenstemming betekent. Het Consensisme is tegelijkertijd de filosofie van Ton Schulten: een gelukkige verstandhouding van de mens met zijn leven, zijn tijd en zijn bestaan, in harmonie met de natuur.

Schulten krijgt wel het verwijt dat de commercie hem (als voormalig reclameontwerper) en zijn vrouw, die de zakelijke kant van ''het merk'' Ton Schulten behartigt, bepaald niet vreemd zijn. Tot ver in het buitenland zijn wijnkoelers, placemats, mokken, boeken en kalenders met zijn werk te koop. Zijn schilderijen en zeefdrukken worden tot in Amerika verkocht. Maar Schulten spreekt die beschuldiging tegen. ''Ben je commercieel als je een breed publiek aanspreekt? Of ben je dan juist een talentvol kunstenaar, die een grote groep mensen weet te raken?'', laat hij in 1997 optekenen in het Twentse opinieweekblad De Roskam. Het gaat er volgens hem om dat het gevoel van de kunstenaar wordt overgebracht in combinatie met kwaliteit. En kwaliteit heeft te maken met techniek en het gebruik van geraffineerde vormen. De kleuren zijn heel belangrijk. De mooiste kleuren zag hij tijdens zijn bijnadoodervaring. Uiteindelijk probeert hij die te benaderen, ''Als dat lukt dan ben ik pas een groot kunstenaar'' , aldus Schulten. Zelf bewondert hij vooral Mondriaan: ''Hij was niet alleen een schilder, maar ook een groot architect. Hij voerde zijn ideeën door tot in de kleinste details''. Ook is hij een groot liefhebber van Van Gogh, vanwege de warmte en intensiteit die zijn doeken uitstralen.

In de loop der jaren zijn aan zijn werk veel tentoonstellingen gewijd, onder meer in Duitsland en de Verenigde Staten. Honderden artikelen in kranten en tijdschriften zijn verschenen. Het optimisme, de harmonie en het specifieke kleurgebruik maken zijn werk populair. Ton Schulten: ''De mensen worden blij van mijn werk''. Wie geen geld heeft voor zijn schilderijen kan zijn boeken kopen. Zo stelde Schulten Stille kracht samen met afbeeldingen van eigen werk en met gedichten van Willem Wilmink. Eerder hadden de beeldend kunstenaar en schrijver/dichter al Het beloofde land uitgebracht.

Tekst: Redactie van deze website

Zie ook de website van Ton Schulten.